cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh đơn giản, an toàn, hiệu quả

Trẻ sơ sinh bị nấc cụt là một hiện tượng thường gặp, khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Tiếng nấc “hic hic” liên tục không chỉ gây khó chịu cho bé mà còn khiến cha mẹ băn khoăn không biết cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh hiệu quả và an toàn. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nguyên nhân, cách chữa trị và phòng ngừa nấc cụt ở trẻ sơ sinh, dựa trên kiến thức y khoa và kinh nghiệm thực tế. 

1. Nguyên nhân trẻ sơ sinh bị nấc cụt 

Hiểu rõ nguyên nhân gây nấc cụt là bước đầu tiên để tìm ra cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh hiệu quả. Ở trẻ sơ sinh, hệ thần kinh và hệ tiêu hóa còn non yếu nên dễ bị kích thích, dẫn đến hiện tượng nấc cụt thường xuyên hơn so với người lớn. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp gây nấc cụt ở trẻ sơ sinh:

• Bú quá no hoặc quá nhanh: Khi trẻ bú quá nhiều sữa hoặc bú quá nhanh, dạ dày sẽ bị căng phồng, chèn ép lên cơ hoành, gây ra co thắt.
• Nuốt nhiều không khí: Trẻ có thể nuốt phải không khí trong khi bú, đặc biệt là khi bú bình. Không khí tích tụ trong dạ dày cũng gây áp lực lên cơ hoành, dẫn đến nấc cụt.
• Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Sự thay đổi nhiệt độ môi trường, ví dụ như khi tắm nước lạnh hoặc tiếp xúc với gió lạnh, có thể khiến cơ hoành bị kích thích và co thắt.
• Dị ứng sữa/thức ăn: Một số trẻ có thể bị dị ứng với protein trong sữa bò hoặc một số loại thức ăn mà mẹ ăn (nếu trẻ bú mẹ). Phản ứng dị ứng có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, thực quản, dẫn đến nấc cụt.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Trào ngược dạ dày xảy ra khi axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản. Hiện tượng này có thể gây kích ứng thực quản và cơ hoành, làm trẻ bị nấc cụt.
• Hen suyễn, các bệnh lý hô hấp: Các bệnh lý về đường hô hấp như hen suyễn, viêm phế quản cũng có thể gây kích ứng cơ hoành và gây nấc cụt.

2. Cách chữa nấc cho trẻ sơ sinh 

Khi trẻ sơ sinh bị nấc cụt, cha mẹ thường lo lắng và muốn tìm cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, không phải phương pháp nào cũng phù hợp với mọi trẻ, và điều quan trọng nhất là phải đảm bảo an toàn cho bé. Dưới đây là một số phương pháp chữa nấc cụt ở trẻ sơ sinh, được chia thành hai loại: phương pháp không dùng thuốc và phương pháp dùng thuốc (chỉ áp dụng khi có chỉ định của bác sĩ).

2.1. Các phương pháp không dùng thuốc:

a Thay đổi tư thế bú:

Nếu trẻ bị nấc cụt trong khi bú, bạn có thể thử thay đổi tư thế bú để tìm cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh hiệu quả. Hãy thử cho bé bú ở tư thế thẳng đứng hơn hoặc nghiêng người sang một bên. Điều này có thể giúp giảm lượng không khí trẻ nuốt vào dạ dày, từ đó giảm nấc cụt.

b Cho trẻ bú chậm:

Bú quá nhanh có thể khiến trẻ nuốt nhiều không khí, làm tăng nguy cơ nấc cụt. Do đó, một cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh hiệu quả là cho trẻ bú chậm rãi hơn. Nếu trẻ bú bình, hãy chọn loại bình sữa có núm vú phù hợp, điều chỉnh tốc độ dòng chảy của sữa chậm lại. Nếu trẻ bú mẹ, hãy khuyến khích trẻ bú chậm rãi, nghỉ ngơi giữa các cữ bú.

c Vỗ ợ hơi:

Sau khi cho trẻ bú (cả bú mẹ và bú bình), hãy bế trẻ thẳng đứng, áp sát vào ngực và vỗ nhẹ lưng cho đến khi trẻ ợ hơi. Việc vỗ ợ hơi là một cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh đơn giản nhưng hiệu quả, giúp giải phóng không khí trong dạ dày, giảm áp lực lên cơ hoành, từ đó làm giảm nấc cụt.

d Massage bụng:

Massage nhẹ nhàng vùng bụng của trẻ theo chiều kim đồng hồ có thể là một cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh an toàn và dễ thực hiện. Massage giúp kích thích hệ tiêu hóa, giảm đầy hơi, chướng bụng và giảm nấc cụt.

e Bế đứng trẻ:

Bế trẻ ở tư thế thẳng đứng, áp sát vào ngực trong khoảng 15-20 phút cũng có thể là một cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh hiệu quả. Tư thế này giúp giảm áp lực lên cơ hoành, đồng thời tạo cảm giác an toàn cho trẻ, giúp trẻ thư giãn và dễ dàng ngừng nấc.

f Sử dụng ti giả:

Ngậm ti giả có thể giúp trẻ thư giãn cơ hoành và giảm nấc cụt. Đây là một cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh khá phổ biến và được nhiều cha mẹ áp dụng.

g Phân tán sự chú ý:

Khi trẻ bị nấc cụt, hãy thử đánh lạc hướng sự chú ý của trẻ bằng cách chơi đùa, trò chuyện hoặc hát cho trẻ nghe. Việc phân tán sự chú ý có thể giúp trẻ quên đi cơn nấc, và nấc cụt có thể tự hết.

h Cho trẻ ăn một ít đường (với trẻ ăn dặm):

Với trẻ đã ăn dặm, có thể cho trẻ ngậm một chút đường. Đường có thể kích thích dây thần kinh ở vùng hầu họng, giúp giảm co thắt cơ hoành. Tuy nhiên, cần lưu ý không nên lạm dụng phương pháp này và chỉ nên áp dụng với trẻ lớn hơn 6 tháng tuổi.

2.2. Các phương pháp dùng thuốc:

Việc sử dụng thuốc để trị nấc cụt ở trẻ sơ sinh chỉ nên thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ. Một số loại thuốc có thể được sử dụng bao gồm:

• Thuốc kháng axit: Giúp giảm trào ngược dạ dày thực quản.
• Thuốc chống co thắt: Giúp thư giãn cơ hoành.

3. Phòng ngừa trẻ sơ sinh bị nấc cụt (Prevention)

Nấc cụt tuy là hiện tượng sinh lý bình thường ở trẻ sơ sinh, nhưng nếu xảy ra thường xuyên sẽ gây khó chịu cho trẻ và ảnh hưởng đến giấc ngủ, việc ăn uống. Do đó, việc phòng ngừa nấc cụt cho trẻ là rất quan trọng, giúp cha mẹ bớt lo lắng về cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh khi cơn nấc xuất hiện. Dưới đây là một số mẹo nhỏ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ trẻ bị nấc cụt:

3.1. Cho trẻ bú đúng cách:

Cho trẻ bú đúng cách là một trong những cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh hiệu quả nhất về lâu dài, vì nó giúp ngăn ngừa nấc cụt ngay từ đầu.

• 1.1. Bú chậm, nghỉ giữa cữ bú: Khuyến khích trẻ bú chậm rãi, nghỉ ngơi giữa các cữ bú để tránh nuốt quá nhiều không khí, từ đó giảm nguy cơ nấc cụt. Nếu trẻ bú mẹ, hãy cho trẻ bú mỗi bên ngực khoảng 10-15 phút, sau đó cho trẻ nghỉ ngơi và ợ hơi trước khi chuyển sang bên ngực còn lại. Nếu trẻ bú bình, hãy chọn loại bình sữa có van chống sặc, giúp giảm lượng không khí trẻ nuốt vào.
• 1.2. Chia nhỏ bữa ăn: Nếu trẻ bú bình, hãy chia nhỏ lượng sữa trong mỗi cữ bú, cho trẻ bú nhiều lần trong ngày. Việc này giúp dạ dày của trẻ không bị quá tải, giảm áp lực lên cơ hoành, từ đó giảm nguy cơ nấc cụt.
• 1.3. Chọn núm vú phù hợp: Đảm bảo núm vú bình sữa có kích thước phù hợp với lứa tuổi của trẻ, không quá to hoặc quá nhỏ, để tránh trẻ nuốt phải không khí, một trong những nguyên nhân gây nấc cụt.

3.2. Vỗ ợ hơi sau khi bú:

Luôn vỗ ợ hơi cho trẻ sau mỗi cữ bú (cả bú mẹ và bú bình) để giải phóng không khí trong dạ dày. Vỗ ợ hơi là một bước quan trọng trong việc phòng ngừa và cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh khi cơn nấc đã xuất hiện.

3.3. Giữ ấm cho trẻ:

Tránh để trẻ bị lạnh đột ngột, đặc biệt là khi tắm hoặc thay quần áo. Giữ ấm cho trẻ bằng cách mặc đủ ấm, quấn khăn hoặc sử dụng điều hòa nhiệt độ phù hợp. Việc giữ ấm cho trẻ giúp cơ thể trẻ ổn định, tránh co thắt cơ hoành do thay đổi nhiệt độ, từ đó giảm nguy cơ nấc cụt.

3.4. Chọn sữa công thức phù hợp (nếu trẻ bú sữa công thức):

Nếu trẻ bị dị ứng với sữa bò, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn loại sữa công thức phù hợp, dễ tiêu hóa, hạn chế gây kích ứng dạ dày. Sữa công thức phù hợp giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn, giảm đầy hơi, chướng bụng, từ đó giảm nguy cơ nấc cụt.

3.5. Tạo môi trường thoải mái cho trẻ:

Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm với môi trường xung quanh. Hãy tạo cho trẻ một môi trường yên tĩnh, thoải mái, tránh tiếng ồn, ánh sáng mạnh, để trẻ không bị căng thẳng, stress, từ đó giảm nguy cơ nấc cụt. Một môi trường thoải mái giúp trẻ thư giãn, hệ thần kinh hoạt động ổn định, giảm nguy cơ co thắt cơ hoành.

4 FAQs:câu hỏi thường gặp về nấc cụt ở trẻ sơ sinh

Ngoài những thông tin đã đề cập trong bài viết, dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về nấc cụt ở trẻ sơ sinh mà cha mẹ quan tâm:

4.1. Nấc cụt bấm huyệt gì?

Bấm huyệt có thể là một cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh, tuy nhiên, cần lưu ý rằng bấm huyệt cho trẻ sơ sinh cần phải được thực hiện bởi người có chuyên môn, am hiểu về huyệt vị và cách bấm huyệt an toàn cho trẻ. Một số huyệt vị thường được sử dụng để trị nấc cụt bao gồm: huyệt nội quan (nằm ở mặt trong cẳng tay, cách lằn chỉ cổ tay 2 thốn), huyệt trung quản (nằm ở giữa rốn và mũi ức).

4.2. Làm thế nào để trẻ sơ sinh hết nấc?

Bài viết đã đề cập đến nhiều cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh hiệu quả, bao gồm các phương pháp không dùng thuốc như thay đổi tư thế bú, cho trẻ bú chậm, vỗ ợ hơi, massage bụng, bế đứng trẻ, sử dụng ti giả, phân tán sự chú ý, và phương pháp dùng thuốc (khi có chỉ định của bác sĩ). Bạn có thể tham khảo lại phần III của bài viết để biết thêm chi tiết về từng phương pháp.

4.3. Trẻ sơ sinh nấc nhiều có ảnh hưởng gì không?

Nấc cụt thường xuyên ở trẻ sơ sinh có thể gây ra một số ảnh hưởng như:

• Gây khó chịu cho trẻ: Nấc cụt khiến trẻ khó chịu, quấy khóc, bỏ bú, ngủ không ngon giấc.
• Ảnh hưởng đến việc ăn uống: Nấc cụt có thể làm gián đoạn quá trình bú mẹ hoặc bú bình, khiến trẻ không bú đủ no, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển.
• Gây trào ngược dạ dày thực quản: Nấc cụt có thể làm tăng nguy cơ trào ngược dạ dày thực quản ở trẻ sơ sinh.

4.4. Tại sao trẻ bú xong hay bị nấc?

Trẻ bú xong hay bị nấc có thể do một số nguyên nhân sau:

• Nuốt nhiều không khí: Trẻ có thể nuốt phải không khí trong khi bú, đặc biệt là khi bú bình hoặc bú mẹ không đúng cách.
• Bú quá no: Khi trẻ bú quá no, dạ dày bị căng phồng, chèn ép lên cơ hoành, gây ra nấc cụt.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Trào ngược dạ dày thực quản cũng có thể là nguyên nhân khiến trẻ bú xong bị nấc.

4.5. Vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh bao lâu?

Thời gian vỗ ợ hơi cho trẻ sơ sinh không cố định, phụ thuộc vào việc trẻ có ợ hơi được hay không. Bạn nên vỗ ợ hơi cho trẻ sau mỗi cữ bú, mỗi lần khoảng 5-10 phút, hoặc cho đến khi trẻ ợ hơi.

4.6. Trẻ sơ sinh nấc cụt bao lâu thì khỏi?

Thời gian nấc cụt ở trẻ sơ sinh thường kéo dài từ vài phút đến vài giờ, thậm chí có thể lâu hơn. Hầu hết các trường hợp nấc cụt đều tự khỏi mà không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, nếu trẻ bị nấc cụt kéo dài hơn 24 giờ, hoặc nấc cụt kèm theo các triệu chứng bất thường, bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ.

5. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ? 

Hầu hết các trường hợp nấc cụt ở trẻ sơ sinh đều là hiện tượng sinh lý bình thường, tự khỏi sau một thời gian ngắn và không gây nguy hiểm. Cha mẹ có thể áp dụng các cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh đơn giản tại nhà như đã đề cập ở phần trước. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nấc cụt có thể là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn. Cha mẹ cần lưu ý những dấu hiệu bất thường sau đây và đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu cần thiết:

5.1 Nấc cụt kéo dài: 

Nếu trẻ bị nấc cụt liên tục trong hơn 24 giờ, hoặc nấc cụt xuất hiện thường xuyên và kéo dài trong nhiều ngày, dù đã thử nhiều cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh khác nhau mà không hiệu quả, bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán nguyên nhân. Nấc cụt kéo dài có thể là dấu hiệu của các vấn đề về hệ tiêu hóa, hệ thần kinh hoặc hô hấp của trẻ.

5.2 Nấc cụt kèm theo các triệu chứng khác: 

Nếu trẻ bị nấc cụt kèm theo các triệu chứng như sốt, nôn mửa, khó thở, bỏ bú, ho, khò khè, bú kém, trẻ quấy khóc nhiều, da xanh xao, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác, bạn cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức. Những triệu chứng này có thể cho thấy trẻ đang mắc một bệnh lý nào đó, và nấc cụt chỉ là một triệu chứng đi kèm. Việc áp dụng các cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh thông thường lúc này có thể không hiệu quả, và việc đưa trẻ đi khám bác sĩ sớm là rất quan trọng để chẩn đoán và điều trị kịp thời.

5.3 Trẻ quấy khóc nhiều, không dỗ được: 

Nấc cụt kéo dài có thể khiến trẻ khó chịu, quấy khóc nhiều, không thể bú hoặc ngủ ngon. Nếu bạn đã áp dụng các cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh thông thường mà trẻ vẫn quấy khóc dữ dội, không thể dỗ dành, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ để được kiểm tra. Quấy khóc kéo dài có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ, do đó, việc tìm ra nguyên nhân và có biện pháp can thiệp kịp thời là rất cần thiết.

5.4 Cha mẹ lo lắng về tình trạng sức khỏe của trẻ:

 Nếu bạn cảm thấy lo lắng về tình trạng sức khỏe của trẻ, dù trẻ không có các dấu hiệu bất thường rõ ràng, bạn vẫn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được tư vấn và yên tâm hơn. Sức khỏe của trẻ là điều quan trọng nhất, và việc tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa sẽ giúp bạn có thêm kiến thức và tự tin hơn trong việc chăm sóc con.

Nấc cụt là một hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh, thường không gây nguy hiểm và có thể tự khỏi. Bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về nguyên nhân, các cách trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh tại nhà an toàn và hiệu quả, cũng như các biện pháp phòng ngừa nấc cụt.

Hy vọng rằng, với những kiến thức này, cha mẹ sẽ hiểu rõ hơn về hiện tượng nấc cụt ở trẻ sơ sinh, biết cách xử lý đúng cách khi trẻ bị nấc cụt và phòng ngừa nấc cụt hiệu quả, giúp trẻ luôn khỏe mạnh và thoải mái.

6. Nguồn tham khảo (References)

1. American Academy of Pediatrics. (2023). Hiccups in Infants.
2. Mayo Clinic. (2024). Hiccups.
3. Stanford Children’s Health. (n.d.). Hiccups.
4. Raising Children Network. (2023). Hiccups in babies.
5. NHS. (2022). Hiccups in babies

BABOITOYS – Cửa Hàng đồ Chơi đồ Chơi Giáo Dục Cho Trẻ Em

BABOITOYS là cửa hàng đồ chơi giáo dục cho trẻ chuyên cung cấp đồ chơi giáo dục, đồ chơi Montessori, đồ chơi phát triển kỹ năng, đồ chơi gia đình cho bé từ 0 tháng tuổi đến 36 tháng tuổi trên nền tảng trực tuyến

• Địa chỉ: 100 Đ. Lê Văn Duyệt, Phường 01, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
• Zalo: 0773164935
• Website: BABOITOYS.vn

.