Nhiều bậc cha mẹ lo lắng khi thấy trẻ sơ sinh hay giật mình khi ngủ. Liệu đây có phải dấu hiệu bất thường? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về hiện tượng trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình: từ nguyên nhân, cách phân biệt giật mình sinh lý và bệnh lý, đến các biện pháp can thiệp hiệu quả, giúp bạn chăm sóc giấc ngủ cho bé yêu tốt nhất.
1. Giật mình khi ngủ ở trẻ sơ sinh là gì?
Trẻ sơ sinh hay giật mình khi ngủ là hiện tượng phổ biến, đặc biệt trong những tháng đầu đời. Giật mình khi ngủ (hay còn gọi là ngủ giật mình, giật mình chới với) là những cử động đột ngột, không chủ ý của cơ thể bé, có thể biểu hiện ở tay, chân, hoặc toàn thân. Trẻ có thể vung tay, đạp chân, co rúm người, thậm chí khóc thét trong khi ngủ.
Vậy trẻ sơ sinh hay giật mình có sao không? Phần lớn các trường hợp, bé sơ sinh hay giật mình là hiện tượng sinh lý bình thường, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu trẻ sơ sinh hay bị giật mình với tần suất dày đặc, cường độ mạnh, kèm theo các dấu hiệu bất thường khác, cha mẹ cần đưa bé đi khám để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời.
2. Mô tả hiện tượng trẻ giật mình khi ngủ:
Khi trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình, bé thường có các biểu hiện sau:
- Vẫy tay, đạp chân mạnh: Cử động đột ngột, đôi khi khá mạnh, khiến cha mẹ lo lắng em bé hay giật mình.
- Co rúm người: Bé có thể khom lưng, co người lại như đang sợ hãi, khiến cha mẹ thắc mắc tại sao trẻ sơ sinh hay giật mình.
- Khóc thét: Một số bé có thể khóc thét lên khi giật mình, sau đó lại tiếp tục ngủ. Điều này khiến nhiều cha mẹ lo lắng trẻ sơ sinh giật mình có phải dấu hiệu bệnh lý.
- Mở mắt, trợn tròn mắt: Bé có thể mở mắt hoặc trợn tròn mắt trong giây lát.
Hiện tượng trẻ sơ sinh ngủ hay bị giật mình thường xảy ra ở các thời điểm sau:
- Khi mới ngủ: Bé vừa chìm vào giấc ngủ, cơ thể chưa hoàn toàn thư giãn.
- Đang ngủ say: Bé đang ngủ say giấc, bỗng nhiên giật mình do tác động từ bên ngoài hoặc các yếu tố sinh lý bên trong.
- Sắp thức giấc: Bé sắp tỉnh dậy, não bộ bắt đầu hoạt động trở lại, dẫn đến hiện tượng trẻ hay giật mình.
Trẻ hay giật mình khi ngủ có thể liên quan đến các giác quan của trẻ. Ví dụ, bé sơ sinh ngủ hay giật mình khi nghe tiếng động lớn, ánh sáng đột ngột hoặc cảm thấy bị rơi.
3. Nguyên nhân trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình
Trẻ sơ sinh hay giật mình khi ngủ là hiện tượng phổ biến, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm nguyên nhân sinh lý, bệnh lý và môi trường.
3.1. Nguyên nhân sinh lý:
- Phản xạ Moro: Phản xạ Moro là một phản xạ nguyên thủy có ở trẻ sơ sinh, xuất hiện từ khi mới sinh và thường biến mất khi trẻ được 3-6 tháng tuổi. Phản xạ này được kích hoạt khi trẻ cảm thấy mất thăng bằng, bị giật mình hoặc nghe thấy tiếng động lớn. Khi phản xạ Moro được kích hoạt, trẻ sẽ vung tay, dang rộng các ngón tay, duỗi thẳng chân, sau đó co tay và chân lại, đồng thời có thể khóc thét. Đây là một phản ứng tự nhiên, giúp trẻ sơ sinh thích nghi với môi trường bên ngoài.
- Sự phát triển của hệ thần kinh: Hệ thần kinh của trẻ sơ sinh còn chưa hoàn thiện, dễ bị kích thích, dẫn đến hiện tượng trẻ giật mình khi ngủ. Khi trẻ lớn dần, hệ thần kinh phát triển hoàn thiện hơn, hiện tượng giật mình sẽ giảm dần.
- Chu kỳ giấc ngủ: Giấc ngủ của trẻ sơ sinh được chia thành 2 giai đoạn chính: giấc ngủ nông (REM) và giấc ngủ sâu (Non-REM). Giai đoạn giấc ngủ nông (REM) chiếm tỷ lệ cao hơn ở trẻ sơ sinh so với người lớn. Trong giai đoạn này, não bộ của trẻ vẫn hoạt động mạnh, mắt có thể chuyển động nhanh, nhịp tim và nhịp thở không đều, trẻ dễ bị giật mình.
3.2. Nguyên nhân bệnh lý:
Trẻ sơ sinh bị giật mình có thể là dấu hiệu của một số bệnh lý, bao gồm:
- Thiếu canxi, vitamin D: Canxi và vitamin D đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ thần kinh và cơ xương. Thiếu canxi và vitamin D có thể khiến trẻ em ngủ hay giật mình, quấy khóc, khó ngủ, đổ mồ hôi trộm.
- Trào ngược dạ dày thực quản: Trào ngược dạ dày thực quản là hiện tượng thức ăn và axit trong dạ dày trào ngược lên thực quản, gây kích ứng niêm mạc thực quản. Trẻ bị trào ngược dạ dày thực quản thường ngủ hay giật mình, quấy khóc, nôn trớ, bú kém.
- Các bệnh lý khác: Một số bệnh lý khác cũng có thể khiến trẻ ngủ hay giật mình, chẳng hạn như: viêm tai giữa, viêm họng, nhiễm trùng đường hô hấp, giun sán, thiếu máu,…
3.3. Nguyên nhân môi trường:
Môi trường ngủ không phù hợp cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh hay giật mình.
- Tiếng ồn, ánh sáng: Tiếng ồn lớn, ánh sáng mạnh có thể làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ, khiến trẻ giật mình khi ngủ.
- Nhiệt độ phòng không phù hợp: Nhiệt độ phòng quá nóng hoặc quá lạnh cũng có thể khiến trẻ khó chịu, trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình.
- Tư thế ngủ không thoải mái: Tư thế ngủ không thoải mái, chẳng hạn như nằm sấp, nằm nghiêng, có thể khiến trẻ khó thở, trẻ hay giật mình khi ngủ.
4. Phân biệt giật mình sinh lý và giật mình bệnh lý
Trẻ sơ sinh hay giật mình có thể là hiện tượng sinh lý bình thường hoặc dấu hiệu của bệnh lý. Vậy làm thế nào để phân biệt giật mình sinh lý và giật mình bệnh lý? Dưới đây là bảng so sánh để cha mẹ dễ dàng nhận biết:
Tiêu chí | Giật mình sinh lý | Giật mình bệnh lý |
Tần suất | Vài lần trong khi ngủ, không thường xuyên | Nhiều lần trong đêm, thậm chí liên tục |
Cường độ | Nhẹ, trẻ chỉ vẫy tay, đạp chân nhẹ, không khóc thét | Mạnh, trẻ có thể vung tay, đạp chân mạnh, co rúm người, khóc thét, khó dỗ dành |
Các triệu chứng kèm theo | Không kèm theo các triệu chứng bất thường khác | Kèm theo các triệu chứng như: sốt, co giật, nôn trớ, bú kém, quấy khóc dai dẳng, chậm tăng cân, chậm phát triển,… |
Lưu ý: Việc phân biệt giật mình sinh lý và giật mình bệnh lý đôi khi khá khó khăn, đặc biệt là đối với những bậc cha mẹ lần đầu nuôi con. Nếu bạn lo lắng về tình trạng trẻ sơ sinh hay giật mình của bé, hãy đưa bé đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và tư vấn cách chăm sóc phù hợp.
5. Các biện pháp giúp giảm thiểu tình trạng trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình
Trẻ sơ sinh hay giật mình khi ngủ là hiện tượng sinh lý bình thường, tuy nhiên nếu tình trạng này diễn ra thường xuyên, ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé, cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau để giúp bé yêu ngủ ngon hơn:
5.1. Tạo môi trường ngủ an toàn và thoải mái:
5.1.1 Nhiệt độ phòng:
Nhiệt độ phòng lý tưởng cho trẻ sơ sinh là khoảng 27-29 độ C.Cha mẹ có thể sử dụng nhiệt kế để đo nhiệt độ phòng và điều chỉnh cho phù hợp.
Tránh để phòng quá nóng hoặc quá lạnh, vì điều này có thể khiến trẻ ngủ hay giật mình.Nên sử dụng quạt hoặc điều hòa để điều chỉnh nhiệt độ phòng, tuy nhiên không nên để quạt hoặc điều hòa thổi trực tiếp vào người bé.
5.1.2 Ánh sáng:
Tạo không gian ngủ tối, yên tĩnh cho bé. Buổi tối, nên tắt đèn hoặc sử dụng đèn ngủ có ánh sáng dịu nhẹ. Ban ngày, có thể sử dụng rèm cửa để che bớt ánh sáng mặt trời.
Hạn chế ánh sáng mạnh chiếu vào phòng, đặc biệt là ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính bảng,… vì ánh sáng xanh có thể ức chế sản xuất melatonin – hormone điều hòa giấc ngủ.
5.1.3 Tiếng ồn:
Cha mẹ có thể sử dụng máy tạo tiếng ồn trắng (white noise) – là những âm thanh đều đều, nhẹ nhàng như tiếng mưa rơi, tiếng sóng biển, tiếng quạt gió,… giúp át đi những tiếng ồn xung quanh, tạo cảm giác thư giãn cho bé. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể bật nhạc nhẹ nhàng, nhạc cổ điển không lời để ru bé ngủ.
5.1.4 Quấn khăn:
Quấn khăn là một phương pháp truyền thống được nhiều cha mẹ áp dụng để giúp trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình cảm thấy an toàn và ấm áp hơn, giống như cảm giác được ở trong bụng mẹ.
Khi quấn khăn, cha mẹ cần lưu ý chọn loại khăn mềm mại, thoáng khí, có độ co giãn tốt.Nên quấn vừa đủ chặt, không quá lỏng hoặc quá chặt, để bé có thể cử động tay chân thoải mái nhưng vẫn cảm thấy được ôm ấp.
Không nên quấn khăn quá chặt, vì có thể ảnh hưởng đến hô hấp và tuần hoàn máu của bé.Nên dừng quấn khăn khi bé bắt đầu biết lẫy, để tránh nguy cơ bé bị lật úp mặt xuống nệm mà không thể tự xoay lại được.
5.1.5 Đặt bé nằm ngửa:
Đặt bé nằm ngửa khi ngủ là tư thế được khuyến nghị bởi các chuyên gia y tế, giúp giảm nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS).
Khi đặt bé nằm ngửa, cha mẹ cần đảm bảo bề mặt nệm phẳng, cứng, không bị lún quá sâu. Không nên đặt gối, thú nhồi bông hoặc các vật dụng khác trong nôi của bé, vì có thể gây nguy hiểm cho bé.
5.2. Chăm sóc sức khỏe cho bé:
5.2.1 Bổ sung đầy đủ canxi và vitamin D:
Canxi và vitamin D đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của hệ thần kinh và cơ xương, giúp bé ngủ ngon hơn, ít bị giật mình.
Tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung canxi và vitamin D cho bé theo đúng liều lượng, độ tuổi.Nguồn cung cấp canxi và vitamin D tự nhiên cho bé bao gồm: sữa mẹ, sữa công thức, các loại hải sản (cá hồi, cá mòi,…), lòng đỏ trứng gà, nấm,…
5.2.2 Massage, tắm nắng cho bé:
Massage nhẹ nhàng cho bé trước khi ngủ giúp bé thư giãn, dễ ngủ hơn. Cha mẹ có thể sử dụng dầu massage dành riêng cho trẻ em để massage cho bé.
Tắm nắng cho bé vào buổi sáng sớm (trước 9 giờ sáng) giúp bé tổng hợp vitamin D tự nhiên, tốt cho hệ xương và hệ thần kinh.
Thời gian tắm nắng cho bé nên bắt đầu từ 10-15 phút và tăng dần lên theo độ tuổi của bé.Nên cho bé mặc quần áo thoáng mát, đội mũ và đeo kính râm khi tắm nắng.
5.2.3 Cho bé bú đủ no:
Đảm bảo bé bú đủ no trước khi ngủ, tránh để bé thức giấc vì đói.Nếu bé bú sữa công thức, cha mẹ nên pha sữa theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.
5.3. Xây dựng thói quen ngủ lành mạnh:
5.3.1 Tạo thói quen ngủ – thức đều đặn:
Giúp bé phân biệt ngày đêm, hình thành chu kỳ giấc ngủ ổn định.Nên cho bé đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày, kể cả ngày cuối tuần.
5.3.2 Không nên để bé ngủ quá nhiều ban ngày:
Nếu bé ngủ quá nhiều vào ban ngày, bé sẽ khó ngủ vào ban đêm.Thời gian ngủ ban ngày của bé nên được điều chỉnh phù hợp với độ tuổi.
5.3.3 Tạo không gian ngủ riêng cho bé:
Giúp bé tập trung vào giấc ngủ, không bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bên ngoài.Nên cho bé ngủ trong nôi hoặc giường riêng, không nên cho bé ngủ chung giường với cha mẹ.
5.3.4 Thực hiện các nghi thức trước khi đi ngủ:
Ví dụ như tắm nước ấm, đọc truyện, hát ru,… giúp bé thư giãn và báo hiệu cho bé biết đã đến giờ đi ngủ.Nên thực hiện các nghi thức này một cách đều đặn mỗi ngày để tạo thành thói quen cho bé.
6. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?
Trẻ sơ sinh hay giật mình khi ngủ thường là hiện tượng sinh lý bình thường, không đáng lo ngại. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ giật mình khi ngủ có thể là dấu hiệu của bệnh lý. Cha mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ nếu thấy bé có những dấu hiệu bất thường sau:
6.1. Giật mình thường xuyên, dữ dội, không giảm sau 3-6 tháng tuổi
Phản xạ Moro – nguyên nhân chính gây ra hiện tượng trẻ sơ sinh hay giật mình – thường biến mất khi trẻ được 3-6 tháng tuổi. Nếu sau giai đoạn này, bé vẫn giật mình nhiều lần trong đêm, cường độ giật mình mạnh, kèm theo khóc thét, khó dỗ dành, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán nguyên nhân.
Một số dấu hiệu cảnh báo cha mẹ cần lưu ý:
- Bé giật mình hơn 5 lần mỗi đêm.
- Cường độ giật mình mạnh, khiến bé thức giấc hoàn toàn và khó ngủ lại.
- Bé khóc thét dữ dội khi giật mình, khó dỗ dành.
- Tình trạng giật mình không cải thiện sau khi áp dụng các biện pháp can thiệp tại nhà.
6.2. Giật mình kèm theo các triệu chứng bất thường khác
Trẻ sơ sinh hay giật mình kèm theo các triệu chứng bất thường khác có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm, chẳng hạn như:
- Sốt cao: Sốt cao trên 38.5 độ C có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng.
- Co giật: Co giật là hiện tượng các cơ co thắt không kiểm soát, có thể kèm theo sốt hoặc không.
- Nôn trớ: Nôn trớ nhiều lần, đặc biệt là nôn trớ projectile (nôn vọt) có thể là dấu hiệu của bệnh lý đường tiêu hóa.
- Bú kém, bỏ bú: Bé bú ít hơn bình thường, bỏ bú hoàn toàn có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, bệnh lý đường tiêu hóa hoặc các vấn đề về sức khỏe khác.
- Khó thở: Bé thở nhanh, thở khò khè, thở rít, tím tái có thể là dấu hiệu của bệnh lý hô hấp.
- Tím tái: Tím tái môi, đầu chi, toàn thân là dấu hiệu của tình trạng thiếu oxy.
- Lừ đừ, bỏ chơi: Bé lừ đừ, mệt mỏi, không muốn chơi, phản ứng chậm có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc các vấn đề về thần kinh.
- Quấy khóc dai dẳng: Bé khóc nhiều, khó dỗ dành, không rõ nguyên nhân.
- Chậm tăng cân, chậm phát triển vận động: Bé tăng cân chậm, chậm phát triển các kỹ năng vận động như lẫy, bò, ngồi, đứng,…
Nếu trẻ sơ sinh hay giật mình kèm theo bất kỳ triệu chứng nào nêu trên, cha mẹ cần đưa bé đi khám bác sĩ ngay lập tức.
6.3. Bé chậm tăng cân, chậm phát triển
Chậm tăng cân, chậm phát triển có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm suy dinh dưỡng, thiếu máu, các bệnh lý nội tiết, nhiễm trùng mãn tính,… Nếu bé bú kém, chậm tăng cân, chậm phát triển các kỹ năng vận động so với các bạn cùng trang lứa, kèm theo hiện tượng trẻ sơ sinh hay giật mình, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để được kiểm tra sức khỏe tổng quát và tìm ra nguyên nhân.
6.4. Cha mẹ quá lo lắng về tình trạng giật mình của bé
Nếu cha mẹ cảm thấy quá lo lắng, bất an về tình trạng trẻ sơ sinh hay giật mình của bé, hoặc không chắc chắn bé có đang gặp vấn đề sức khỏe nào không, hãy đưa bé đi khám bác sĩ để được tư vấn và giải đáp thắc mắc. Bác sĩ sẽ kiểm tra sức khỏe cho bé, đánh giá tình trạng giật mình và đưa ra lời khuyên phù hợp.
Lưu ý: Không nên tự ý chẩn đoán và điều trị cho bé khi chưa có sự tư vấn của bác sĩ. Việc điều trị trẻ sơ sinh hay giật mình cần dựa trên nguyên nhân gây ra tình trạng này.
7. FAQ – Giải đáp thắc mắc thường gặp
7.1. Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình có nguy hiểm không?
Phần lớn các trường hợp trẻ sơ sinh hay giật mình là hiện tượng sinh lý bình thường, không nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu trẻ giật mình quá nhiều, cường độ mạnh, kèm theo các triệu chứng bất thường khác, có thể là dấu hiệu của bệnh lý.
Một số nguy cơ tiềm ẩn nếu trẻ giật mình quá nhiều:
- Ảnh hưởng đến giấc ngủ: Giật mình thường xuyên khiến trẻ thức giấc, quấy khóc, ngủ không sâu giấc, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não.
- Nguy cơ té ngã: Nếu trẻ giật mình mạnh khi đang được bế hoặc nằm trên giường, có thể dẫn đến té ngã, gây chấn thương.
- Dấu hiệu của bệnh lý: Như đã đề cập ở phần trước, giật mình kèm theo các triệu chứng bất thường có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm, cần được phát hiện và điều trị kịp thời.
7.2. Làm sao để phân biệt giật mình sinh lý và bệnh lý?
Để phân biệt giật mình sinh lý và giật mình bệnh lý, cha mẹ có thể dựa vào các tiêu chí sau:
Tiêu chí | Giật mình sinh lý | Giật mình bệnh lý |
Tần suất | Vài lần trong khi ngủ, không thường xuyên | Nhiều lần trong đêm, thậm chí liên tục |
Cường độ | Nhẹ, trẻ chỉ vẫy tay, đạp chân nhẹ, không khóc thét | Mạnh, trẻ có thể vung tay, đạp chân mạnh, co rúm người, khóc thét, khó dỗ dành |
Các triệu chứng kèm theo | Không kèm theo các triệu chứng bất thường khác | Kèm theo các triệu chứng như: sốt, co giật, nôn trớ, bú kém, quấy khóc dai dẳng, chậm tăng cân, chậm phát triển,… |
7.3. Quấn khăn cho bé có thực sự hiệu quả?
Quấn khăn là một phương pháp truyền thống được nhiều cha mẹ áp dụng để giúp trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình cảm thấy an toàn và ấm áp hơn, từ đó giảm thiểu tình trạng giật mình.
Lợi ích của việc quấn khăn:
- Giúp bé cảm thấy an toàn, giống như cảm giác được ở trong bụng mẹ.
- Giảm thiểu phản xạ Moro, hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh hay giật mình.
- Giúp bé ngủ ngon và sâu giấc hơn.
Lưu ý khi quấn khăn:
- Chọn loại khăn mềm mại, thoáng khí, có độ co giãn tốt.
- Quấn vừa đủ chặt, không quá lỏng hoặc quá chặt.
- Không quấn khăn quá cao, che kín mặt bé.
- Nên dừng quấn khăn khi bé bắt đầu biết lẫy.
7.4. Khi nào phản xạ Moro sẽ biến mất?
Phản xạ Moro thường biến mất khi trẻ được 3-6 tháng tuổi. Tuy nhiên, một số trẻ có thể mất phản xạ Moro sớm hơn hoặc muộn hơn.
7.5. Có nên cho bé uống thuốc an thần khi bé ngủ hay giật mình?
Không nên tự ý cho bé uống thuốc an thần khi bé ngủ hay giật mình khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Thuốc an thần có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn cho trẻ, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự phát triển của bé.
Nếu bé giật mình nhiều, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để được chẩn đoán nguyên nhân và tư vấn cách điều trị phù hợp.
7.5. Trẻ bao nhiêu tháng thì hết giật mình?
Hầu hết trẻ sơ sinh sẽ hết giật mình sinh lý khi được 4-6 tháng tuổi. Tuy nhiên, một số trẻ có thể tiếp tục giật mình đến 1 tuổi. Nếu trẻ trên 1 tuổi vẫn giật mình thường xuyên, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để kiểm tra.
7.6. Trẻ sơ sinh hay giật mình là thiếu chất gì?
Trẻ sơ sinh hay giật mình có thể là do thiếu canxi, vitamin D, magie hoặc một số vi chất dinh dưỡng khác. Thiếu hụt các chất này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của hệ thần kinh, khiến trẻ dễ bị kích thích và giật mình. Cha mẹ nên bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho trẻ thông qua chế độ ăn uống hoặc các loại thực phẩm chức năng theo chỉ định của bác sĩ.
7.7. Bé ngủ hay giật mình là thiếu chất gì?
Tương tự như câu hỏi 7.6, bé ngủ hay giật mình cũng có thể là do thiếu canxi, vitamin D, magie hoặc các vi chất dinh dưỡng khác.
7.8. Trẻ hay giật mình có ảnh hưởng gì không?
Nếu trẻ hay giật mình với tần suất và cường độ nhẹ, không kèm theo các triệu chứng bất thường khác thì thường không đáng ngại. Tuy nhiên, nếu trẻ giật mình quá nhiều, cường độ mạnh, ảnh hưởng đến giấc ngủ, có thể gây ra một số ảnh hưởng tiêu cực như:
- Mất ngủ, ngủ không sâu giấc: Khiến trẻ mệt mỏi, quấy khóc, ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não.
- Chậm tăng cân, chậm phát triển: Do giấc ngủ bị ảnh hưởng.
- Rối loạn lo âu: Trẻ có thể trở nên sợ hãi, lo lắng, bất an.
7.9. Mẹo dân gian trị giật mình cho trẻ sơ sinh
Một số mẹo dân gian được cho là có thể giúp giảm giật mình ở trẻ sơ sinh như:
- Đặt một chiếc kéo dưới gối bé: Theo quan niệm dân gian, kéo có thể “cắt” đi những giấc mơ xấu, giúp bé ngủ ngon hơn.
- Cho bé đeo vòng dâu tằm: Vòng dâu tằm được cho là có tác dụng trừ tà, xua đuổi ma quỷ, giúp bé ngủ ngon giấc.
- Tắm lá kinh giới cho bé: Lá kinh giới có tính ấm, giúp bé thư giãn, giảm căng thẳng, dễ ngủ hơn.
Lưu ý: Các mẹo dân gian này chưa được khoa học chứng minh hiệu quả. Cha mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng cho bé.
7.10. Trẻ sơ sinh hay giật mình hoảng hốt
Trẻ sơ sinh hay giật mình hoảng hốt có thể là do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Phản xạ Moro: Như đã giải thích ở trên, phản xạ Moro là một phản xạ sinh lý bình thường ở trẻ sơ sinh.
- Môi trường ngủ không phù hợp: Tiếng ồn, ánh sáng, nhiệt độ phòng không phù hợp có thể khiến trẻ giật mình.
- Thiếu canxi, vitamin D: Thiếu hụt các chất này có thể khiến trẻ dễ bị kích thích, giật mình.
- Bệnh lý: Một số bệnh lý như trào ngược dạ dày thực quản, viêm tai giữa,… cũng có thể khiến trẻ giật mình hoảng hốt.
Nếu trẻ sơ sinh hay giật mình hoảng hốt kèm theo các triệu chứng bất thường khác, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ.
7.11. Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình khóc thét
Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình khóc thét có thể là do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Phản xạ Moro: Khi phản xạ Moro được kích hoạt, trẻ có thể khóc thét.
- Ác mộng: Trẻ sơ sinh cũng có thể gặp ác mộng, khiến trẻ giật mình và khóc thét.
- Đau bụng: Trẻ bị đau bụng, đầy hơi, khó tiêu cũng có thể giật mình và khóc thét.
- Bệnh lý: Một số bệnh lý như viêm tai giữa, nhiễm trùng đường tiết niệu,… cũng có thể khiến trẻ giật mình khóc thét.
Nếu trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình khóc thét thường xuyên, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
7.12. Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình quơ tay chân
Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình quơ tay chân là biểu hiện của phản xạ Moro. Đây là một phản xạ sinh lý bình thường ở trẻ sơ sinh, thường biến mất khi trẻ được 4-6 tháng tuổi.
7.13. Trẻ sơ sinh giật mình liên tục
Nếu trẻ sơ sinh giật mình liên tục, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán nguyên nhân. Giật mình liên tục có thể là dấu hiệu của bệnh lý.
7.14. Trẻ 1 tuổi ngủ hay giật mình khóc thét
Nếu trẻ 1 tuổi hoặc trẻ 2 tuổi ngủ hay giật mình khóc thét, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được kiểm tra. Ở độ tuổi này, giật mình thường xuyên kèm theo khóc thét có thể là dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ, ác mộng hoặc các vấn đề về tâm lý.
8. Lời khuyên dành cho cha mẹ
Việc chứng kiến trẻ sơ sinh hay giật mình khi ngủ có thể khiến cha mẹ lo lắng. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng phần lớn các trường hợp giật mình là hiện tượng sinh lý bình thường. Dưới đây là một số lời khuyên dành cho cha mẹ để giúp bé yêu ngủ ngon hơn và giảm thiểu tình trạng giật mình:
8.1. Giữ bình tĩnh, không quá lo lắng
Hãy nhớ rằng trẻ sơ sinh hay giật mình là hiện tượng phổ biến, đặc biệt là trong những tháng đầu đời. Sự lo lắng của cha mẹ có thể ảnh hưởng đến tâm lý của bé, khiến bé càng dễ bị giật mình hơn. Hãy giữ bình tĩnh, tin tưởng vào khả năng thích nghi của bé và tìm hiểu kỹ thông tin về hiện tượng này để có cách chăm sóc phù hợp.
8.2. Quan sát và ghi chép lại tần suất, cường độ giật mình của bé
Việc theo dõi và ghi chép lại tình trạng giật mình của bé sẽ giúp cha mẹ nắm bắt được tình hình và chia sẻ thông tin chính xác với bác sĩ nếu cần thiết. Cha mẹ có thể ghi lại thời điểm bé giật mình, cường độ giật mình (nhẹ, vừa, mạnh), các triệu chứng kèm theo (nếu có),…
8.3. Kiên trì áp dụng các biện pháp giảm thiểu giật mình, tạo thói quen ngủ lành mạnh cho bé
Các biện pháp như tạo môi trường ngủ an toàn, thoải mái, quấn khăn, massage, tắm nắng,… có thể giúp bé ngủ ngon hơn và giảm thiểu tình trạng giật mình. Tuy nhiên, cha mẹ cần kiên trì áp dụng trong một thời gian dài mới thấy được hiệu quả rõ ràng.
8.4. Không tự ý sử dụng thuốc cho bé khi chưa có chỉ định của bác sĩ
Việc sử dụng thuốc an thần hoặc các loại thuốc khác khi chưa có chỉ định của bác sĩ có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của bé. Nếu bé giật mình nhiều, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sức khỏe, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để được chẩn đoán nguyên nhân và tư vấn cách điều trị phù hợp.
8.5. Luôn yêu thương, quan tâm và dành thời gian cho bé
Sự yêu thương, quan tâm của cha mẹ là điều quan trọng nhất đối với sự phát triển của bé, bao gồm cả giấc ngủ. Hãy dành thời gian để chơi đùa, trò chuyện, âu yếm bé mỗi ngày, giúp bé cảm thấy an toàn và hạnh phúc.
8.6. Tham gia các lớp học tiền sản, tìm hiểu thông tin về chăm sóc trẻ sơ sinh
Việc trang bị kiến thức về chăm sóc trẻ sơ sinh sẽ giúp cha mẹ tự tin hơn trong việc nuôi dạy con, xử lý các tình huống phát sinh, bao gồm cả việc trẻ sơ sinh hay giật mình khi ngủ. Cha mẹ có thể tham gia các lớp học tiền sản, đọc sách báo, tìm kiếm thông tin trên các website uy tín,…
8.7. Tham khảo ý kiến của bác sĩ, chuyên gia y tế
Nếu cha mẹ có bất kỳ thắc mắc hoặc lo lắng nào về tình trạng sức khỏe của bé, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để được tư vấn và hỗ trợ.
9. Nguồn tài liệu tham khảo
- Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): https://www.who.int/
- Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF): https://www.unicef.org/
- Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP): https://www.aap.org/
- Bệnh viện Nhi Trung ương: https://benhviennhitrunguong.org.vn/
- Bệnh viện Phụ sản Trung ương: https://benhvienphusantw.vn/
- Sách “Chăm sóc trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ” – BS. Trương Hữu Khanh
- Sách “Nuôi con không phải là cuộc chiến” – BS. Vũ Thu Hà
BABOITOYS – Cửa Hàng đồ Chơi đồ Chơi Giáo Dục Cho Trẻ Em
BABOITOYS là cửa hàng đồ chơi giáo dục cho trẻ chuyên cung cấp đồ chơi giáo dục, đồ chơi Montessori, đồ chơi phát triển kỹ năng, đồ chơi gia đình cho bé từ 0 tháng tuổi đến 36 tháng tuổi trên nền tảng trực tuyến
- Địa chỉ: 100 Đ. Lê Văn Duyệt, Phường 01, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
- Zalo: 0773164935
- Website: BABOITOYS.vn