Nguyên Nhân, dấu hiệu em bé sơ sinh bị nấc cụt ba mẹ nên biết

Em bé sơ sinh bị nấc cụt là hiện tượng sinh lý thường gặp, đặc biệt trong những tháng đầu đời. Hầu hết các trường hợp nấc cụt đều lành tính và tự khỏi sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, việc tìm hiểu kỹ về nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý nấc cụt sẽ giúp cha mẹ yên tâm hơn trong việc chăm sóc bé yêu.

Bài viết này sẽ cung cấp cho cha mẹ những kiến thức cần thiết về nấc cụt ở trẻ sơ sinh, bao gồm: Nấc cụt là gì và cơ chế gây ra nấc cụt.Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh thường bị nấc cụt. Cách phân biệt nấc cụt sinh lý và nấc cụt bệnh lý. Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị nấc cụt. Các phương pháp xử lý và phòng ngừa nấc cụt hiệu quả. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ.

1. Nấc cụt là gì?

Em bé sơ sinh bị nấc cụt là hiện tượng co thắt đột ngột và không tự chủ của cơ hoành. Cơ hoành là một lớp cơ mỏng nằm ngang, có vai trò như một “vách ngăn” giữa khoang ngực và khoang bụng. Khi cơ hoành co thắt, không khí sẽ bị hút vào phổi một cách nhanh chóng, đồng thời dây thanh âm (bộ phận phát ra tiếng nói) đóng lại đột ngột, tạo ra tiếng “hức” đặc trưng.

2. Cơ chế gây ra nấc cụt

Nấc cụt xảy ra khi có sự kích thích lên dây thần kinh phế vị hoặc bản thân cơ hoành. Dây thần kinh phế vị là dây thần kinh số 10 trong 12 đôi dây thần kinh sọ não, có chức năng điều khiển hoạt động của rất nhiều cơ quan trong cơ thể, bao gồm cả cơ hoành. Khi dây thần kinh phế vị hoặc cơ hoành bị kích thích, chúng sẽ gửi tín hiệu khiến cơ hoành co thắt đột ngột, từ đó gây ra nấc cụt ở trẻ.

3. Vì sao em bé sơ sinh bị nấc cụt?

Trẻ sơ sinh dễ bị nấc cụt hơn người lớn do một số nguyên nhân, chủ yếu liên quan đến sự phát triển chưa hoàn thiện của hệ tiêu hóa và hệ thần kinh:

• Hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện: Dạ dày của trẻ sơ sinh còn rất nhỏ và chưa phát triển toàn diện, dễ bị kích thích và căng lên khi bé bú quá no hoặc nuốt phải không khí trong lúc bú. Sự căng giãn này gây áp lực lên cơ hoành, dẫn đến co thắt và gây ra hiện tượng nấc cụt ở trẻ sơ sinh.
• Nuốt phải không khí khi bú: Trẻ có thể nuốt phải không khí trong quá trình bú mẹ nếu ngậm bắt vú mẹ không đúng cách, bú bình quá nhanh hoặc sử dụng núm vú không phù hợp. Lượng không khí nuốt vào dạ dày làm tăng áp lực trong khoang bụng, kích thích cơ hoành và gây ra nấc cụt ở trẻ.
• Ăn quá no: Khi trẻ bú quá no, dạ dày bị căng phồng, chèn ép lên cơ hoành, gây kích thích và dẫn đến em bé bị nấc cụt.
• Thay đổi nhiệt độ đột ngột: Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, chẳng hạn như khi bé từ phòng điều hoà mát mẻ ra ngoài trời nắng nóng, cũng có thể gây co thắt cơ hoành và dẫn đến nấc cụt ở trẻ sơ sinh.
• Trào ngược dạ dày thực quản: Trẻ sơ sinh dễ bị trào ngược dạ dày thực quản hơn người lớn do van cơ nối giữa thực quản và dạ dày chưa phát triển hoàn chỉnh. Axit dạ dày trào ngược lên thực quản có thể gây kích thích cơ hoành và dẫn đến trẻ sơ sinh bị nấc cụt.

4. Phân loại nấc cụt ở trẻ sơ sinh

Nấc cụt ở trẻ sơ sinh được phân thành hai loại chính: nấc cụt sinh lý và nấc cụt bệnh lý. Việc phân biệt hai loại nấc cụt này sẽ giúp cha mẹ có cách xử trí phù hợp khi em bé sơ sinh bị nấc cụt.

4.1. Nấc cụt sinh lý (thông thường)

Nấc cụt sinh lý là hiện tượng nấc cụt trẻ sơ sinh thường gặp, đặc biệt là ở trẻ dưới 1 tuổi. Loại nấc cụt này thường xuất hiện thoáng qua, kéo dài vài phút, sau đó tự biến mất mà không cần bất kỳ sự can thiệp y tế nào. Nấc cụt sinh lý thường không gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ và không kèm theo các triệu chứng bất thường khác.

Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Pediatrics, có đến 25% trẻ sơ sinh bị nấc cụt ít nhất một lần mỗi ngày. Các nguyên nhân phổ biến gây ra nấc cụt sinh lý bao gồm: trẻ nuốt phải không khí khi bú, ăn quá no, thay đổi nhiệt độ đột ngột hoặc do hệ tiêu hóa của trẻ chưa phát triển hoàn thiện.

4.2. Nấc cụt bệnh lý (kéo dài)

Nấc cụt bệnh lý là hiện tượng nấc cụt ở trẻ kéo dài trên 30 phút hoặc lặp đi lặp lại nhiều lần trong ngày. Điểm khác biệt quan trọng so với nấc cụt sinh lý là nấc cụt bệnh lý thường đi kèm với các triệu chứng bất thường khác như: sốt, nôn ói, khó thở, bỏ bú, quấy khóc dữ dội… Nấc cụt bệnh lý có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý tiềm ẩn như trào ngược dạ dày thực quản, viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng đường hô hấp…

Trong một nghiên cứu được thực hiện tại Bệnh viện Nhi Đồng 1, TP.HCM, nấc cụt bệnh lý chiếm khoảng 5% trong tổng số các trường hợp trẻ sơ sinh bị nấc cụt. Khi trẻ có dấu hiệu của nấc cụt bệnh lý, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị 

5. Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị nấc cụt

Làm thế nào để biết em bé sơ sinh bị nấc cụt? Việc nhận biết nấc cụt ở trẻ thường không quá khó khăn. Cha mẹ có thể dễ dàng nhận thấy các dấu hiệu đặc trưng sau đây:

5.1. Co thắt cơ hoành:

Khi trẻ bị nấc cụt, cơ thể trẻ sẽ giật nhẹ theo nhịp nấc. Cha mẹ có thể quan sát thấy phần bụng trên của bé co rút nhẹ, lặp đi lặp lại. Đây là dấu hiệu của sự co thắt cơ hoành – nguyên nhân chính gây ra nấc cụt.

5.2. Phát ra tiếng “hức” đều đặn:

Tiếng “hức” là dấu hiệu rõ ràng và dễ nhận biết nhất của nấc cụt trẻ em. Âm thanh này được tạo ra do sự đóng đột ngột của dây thanh âm khi cơ hoành co thắt. Tiếng “hức” thường xuất hiện đều đặn, cách nhau một khoảng thời gian ngắn.

5.3. Biểu hiện khó chịu trên gương mặt:

Khi em bé sơ sinh bị nấc cụt, trẻ có thể nhăn mặt, cau mày, mím môi hoặc có vẻ mặt khó chịu. Điều này là do cơn nấc cụt gây ra cảm giác khó chịu, thậm chí hơi đau ở vùng ngực và bụng.

5.4. Quấy khóc:

Một số trẻ có thể quấy khóc khi bị nấc cụt, đặc biệt là khi nấc cụt kéo dài hoặc gây khó chịu nhiều. Nếu bé đang chơi vui vẻ hoặc bú ngon lành bỗng nhiên quấy khóc và kèm theo tiếng “hức”, rất có thể bé đang bị nấc cụt.

5.5. Nấc cụt thường xuất hiện sau khi bú hoặc ăn:

Nấc cụt ở trẻ sơ sinh thường xảy ra sau khi trẻ bú mẹ hoặc bú bình, đặc biệt là khi trẻ bú quá nhanh, quá no hoặc nuốt phải nhiều không khí.

Lưu ý:

• Nấc cụt sinh lý thường chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn (vài phút) và tự hết mà không cần can thiệp. Trẻ vẫn bú, chơi và ngủ bình thường.
• Nấc cụt bệnh lý kéo dài hơn 30 phút hoặc lặp đi lặp lại nhiều lần trong ngày, kèm theo các triệu chứng bất thường như sốt, nôn, bỏ bú… Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu nghi ngờ trẻ bị nấc cụt bệnh lý.

6. Cách xử lý khi trẻ sơ sinh bị nấc cụt

Khi em bé sơ sinh bị nấc cụt, cha mẹ thường cảm thấy lo lắng và muốn tìm cách giúp con chấm dứt cơn nấc cụt khó chịu. Phần này sẽ hướng dẫn cha mẹ chi tiết các phương pháp xử lý nấc cụt ở trẻ sơ sinh, cả phương pháp không dùng thuốc và khi nào cần sử dụng thuốc.

Lưu ý quan trọng: Việc xử lý nấc cụt ở trẻ sơ sinh cần được thực hiện một cách nhẹ nhàng và cẩn thận. Cha mẹ không nên nóng vội, áp dụng các biện pháp mạnh hoặc tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.

6.1. Các phương pháp không dùng thuốc

Các phương pháp không dùng thuốc thường là lựa chọn đầu tiên và an toàn nhất khi trẻ sơ sinh bị nấc cụt. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến và hiệu quả:

6.1.1. Thay đổi tư thế bú/cho ăn:

Mục đích: Giảm lượng không khí trẻ nuốt vào dạ dày trong khi bú, từ đó giảm áp lực lên cơ hoành và giảm nấc cụt.

Cách thực hiện:

• Khi bú mẹ: Mẹ nên bế bé sao cho đầu bé cao hơn so với dạ dày. Đảm bảo bé ngậm bắt vú đúng cách, miệng bao phủ toàn quầng vú, tránh để bé nuốt phải không khí.
• Khi bú bình: Nâng cao bình sữa sao cho sữa luôn đầy núm vú, tránh để bé nuốt phải không khí. Chọn núm vú phù hợp với độ tuổi và tốc độ bú của bé. Nếu sữa chảy quá nhanh, bé có thể bị sặc và nuốt phải nhiều không khí hơn.

6.1.2. Cho trẻ bú chậm, nghỉ ngơi giữa các cữ bú:

Mục đích: Tránh để dạ dày bị căng quá mức, giảm kích thích lên cơ hoành, phòng ngừa trẻ bị nấc cụt.

Cách thực hiện:

• Chia nhỏ bữa ăn: Thay vì cho bé bú/ăn một lượng lớn trong một lần, cha mẹ nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày.
• Cho bé bú chậm rãi: Không nên ép bé bú quá nhanh. Hãy để bé bú theo nhu cầu, nghỉ ngơi giữa các cữ bú để bé có thời gian tiêu hóa sữa.

6.1.3. Vỗ ợ hơi:

Mục đích: Giúp bé đẩy bớt lượng khí dư thừa trong dạ dày ra ngoài, giảm áp lực lên cơ hoành.

Cách thực hiện:

1. Bế trẻ ở tư thế dựng đứng: Đặt bé tựa đầu vào vai bạn, một tay đỡ mông bé, tay kia giữ lưng bé thẳng.
2. Vỗ nhẹ lưng bé: Dùng lòng bàn tay vỗ nhẹ nhàng lên lưng bé theo chiều từ dưới lên trên.
3. Kiên nhẫn: Có thể mất một vài phút để bé ợ hơi. Nếu bé không ợ hơi ngay, hãy thử thay đổi tư thế bế hoặc tiếp tục vỗ nhẹ lưng bé.
4. Quan sát: Khi bé ợ hơi, bạn có thể nghe thấy tiếng ợ hoặc thấy bé thư giãn hơn.

(Có thể thêm hình ảnh minh họa các bước vỗ ợ hơi)

6.1.4. Massage bụng:

Mục đích: Massage nhẹ nhàng vùng bụng của trẻ theo chiều kim đồng hồ có thể giúp kích thích tiêu hóa, giảm đầy hơi, chướng bụng, từ đó làm giảm co thắt cơ hoành và giảm nấc cụt.

Cách thực hiện:

• Đặt trẻ nằm ngửa trên một mặt phẳng êm ái.
• Dùng lòng bàn tay xoa nhẹ nhàng vùng bụng bé theo chiều kim đồng hồ.
• Lưu ý lực massage phải nhẹ nhàng, tránh gây đau hoặc khó chịu cho trẻ.

(Có thể thêm hình ảnh minh họa cách massage bụng)

6.1.5. Bế đứng trẻ:

Mục đích: Bế trẻ ở tư thế đứng thẳng, áp sát vào người cha mẹ có thể giúp giảm áp lực lên dạ dày, hạn chế trào ngược dạ dày thực quản – một trong những nguyên nhân gây nấc cụt ở trẻ em.

Cách thực hiện: Bế trẻ áp sát vào ngực bạn, sao cho đầu bé tựa vào vai bạn. Bạn có thể vừa bế vừa đi nhẹ nhàng hoặc đung đưa để giúp bé thư giãn.

6.1.6. Sử dụng ti giả:

Mục đích: Cho trẻ ngậm ti giả có thể giúp trẻ mút, kích thích tiết nước bọt, đồng thời giảm co thắt cơ hoành, từ đó làm giảm nấc cụt.

Cách thực hiện: Đảm bảo ti giả được vệ sinh sạch sẽ trước khi cho bé ngậm. Nếu bé không thích ngậm ti giả, không nên ép buộc.

6.1.7. Chườm ấm:

Mục đích: Chườm một túi chườm ấm lên bụng trẻ có thể giúp thư giãn cơ bụng, giảm co thắt cơ hoành và làm dịu cơn nấc cụt.

Cách thực hiện:

• Sử dụng túi chườm ấm hoặc khăn ấm.
• Chườm nhẹ nhàng lên vùng bụng của trẻ.
• Lưu ý nhiệt độ túi chườm phải vừa phải, tránh làm bỏng da bé.

6.2. Khi nào cần sử dụng thuốc?

Lưu ý quan trọng: Việc sử dụng thuốc cho trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi, phải tuân theo chỉ định của bác sĩ. Cha mẹ tuyệt đối không được tự ý dùng thuốc cho trẻ khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Trong một số trường hợp nấc cụt kéo dài hoặc nấc cụt bệnh lý, bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị nguyên nhân gây nấc cụt, ví dụ như:

• Thuốc ức chế tiết axit dạ dày để điều trị trào ngược dạ dày thực quản.
• Thuốc chống co thắt cơ trơn để giảm co thắt cơ hoành.

7. Các mẹo phòng ngừa nấc cụt ở trẻ sơ sinh

Phòng ngừa luôn là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của trẻ, bao gồm cả việc giảm thiểu nguy cơ em bé sơ sinh bị nấc cụt. Dưới đây là một số mẹo nhỏ cha mẹ có thể áp dụng để giúp bé yêu ít bị nấc cụt hơn:

• Cho trẻ bú đúng cách:
  • Khi bú mẹ: Hướng dẫn mẹ cách cho bé ngậm bắt vú đúng cách, đảm bảo miệng bé bao phủ toàn bộ quầng vú, không chỉ núm vú. Điều này giúp bé bú hiệu quả hơn, không nuốt phải quá nhiều không khí.
  • Khi bú bình: Lựa chọn núm vú phù hợp với độ tuổi và tốc độ bú của bé. Núm vú không phù hợp có thể khiến sữa chảy quá nhanh hoặc quá chậm, khiến bé dễ nuốt phải không khí.
• Chia nhỏ bữa ăn: Cho trẻ ăn ít một, nhiều lần trong ngày, thay vì cho trẻ ăn quá no trong một lần. Việc này giúp dạ dày của bé không bị quá tải, giảm áp lực lên cơ hoành.
• Giữ ấm cho trẻ: Giữ ấm cho bé, đặc biệt là vùng bụng, giúp bé thoải mái hơn và giảm nguy cơ co thắt cơ hoành do thay đổi nhiệt độ.
• Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột: Không nên cho trẻ từ phòng lạnh ra ngoài trời nắng nóng đột ngột hoặc ngược lại. Sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể khiến cơ hoành của bé bị co thắt.
• Tạo không khí thoải mái khi cho bé bú: Tránh cho bé bú khi bé đang quấy khóc hoặc quá kích động. Hãy tạo không gian yên tĩnh, thoải mái để bé bú một cách thư giãn.

Bằng việc áp dụng các mẹo nhỏ này, cha mẹ có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ em bé bị nấc cụt, giúp bé yêu thoải mái và khỏe mạnh hơn.

8. Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Hầu hết các trường hợp em bé sơ sinh bị nấc cụt đều là nấc cụt sinh lý, lành tính và tự khỏi sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, cha mẹ cần hết sức lưu ý, bởi vì trong một số trường hợp, nấc cụt ở trẻ sơ sinh có thể là dấu hiệu cảnh báo của một vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Để đảm bảo an toàn cho bé, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào sau đây:

8.1. Nấc cụt kéo dài:

Nếu trẻ sơ sinh bị nấc cụt kéo dài trên 30 phút và không có dấu hiệu thuyên giảm sau khi đã áp dụng các biện pháp xử lý tại nhà như thay đổi tư thế bú, vỗ ợ hơi, massage bụng…, cha mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Nấc cụt kéo dài có thể là dấu hiệu của các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn.

8.2. Nấc cụt tái phát thường xuyên:

Trẻ bị nấc cụt nhiều lần trong ngày, lặp đi lặp lại trong nhiều ngày liên tiếp cũng là dấu hiệu đáng lo ngại. Nấc cụt trẻ em tái phát thường xuyên có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ, việc ăn uống và sự phát triển của trẻ. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để tìm ra nguyên nhân và có biện pháp can thiệp kịp thời.

8.3. Nấc cụt kèm theo các triệu chứng bất thường khác:

Nếu nấc cụt đi kèm với các triệu chứng bất thường khác như:

• Sốt: Nhiệt độ cơ thể trên 38 độ C.
• Nôn ói: Nôn trớ nhiều lần, nôn ra dịch màu xanh hoặc vàng.
• Ho: Ho khan, ho có đờm, ho kéo dài.
• Khó thở: Thở nhanh, thở khò khè, thở co lõm lồng ngực.
• Bỏ bú: Trẻ bú ít hơn bình thường, từ chối bú mẹ hoặc bú bình.
• Trẻ quấy khóc dữ dội: Khóc nhiều hơn bình thường, khó dỗ dành.
• Da xanh xao, bụng chướng: Đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề về tiêu hóa hoặc hô hấp.

Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay lập tức khi thấy trẻ có bất kỳ triệu chứng nào kể trên, kèm theo nấc cụt.

8.4. Trẻ có dấu hiệu mất nước:

Nấc cụt kéo dài, nôn ói có thể khiến trẻ bị mất nước. Cha mẹ cần chú ý đến các dấu hiệu mất nước ở trẻ như:

• Miệng khô, môi nứt nẻ.
• Ít đi tiểu, nước tiểu sẫm màu.
• Da khô, mắt trũng.
• Trẻ lừ đừ, mệt mỏi.

8.5. Trẻ chậm tăng cân hoặc sụt cân:

Nấc cụt ở trẻ kéo dài có thể ảnh hưởng đến việc ăn uống của trẻ, dẫn đến chậm tăng cân hoặc sụt cân. Nếu thấy trẻ không tăng cân hoặc sụt cân trong một thời gian dài, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám để được bác sĩ tư vấn và can thiệp kịp thời.

Lưu ý: Không nên tự ý chẩn đoán và điều trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh. Khi thấy trẻ có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa nhi để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.

9. Lời khuyên dành cho cha mẹ khi trẻ sơ sinh bị nấc cụt

Em bé sơ sinh bị nấc cụt là hiện tượng thường gặp và trong đa số trường hợp đều lành tính. Tuy nhiên, cha mẹ cần trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để xử lý và phòng ngừa nấc cụt hiệu quả, đồng thời biết cách nhận biết những dấu hiệu bất thường để kịp thời đưa trẻ đi khám bác sĩ khi cần thiết.

Dưới đây là một số lời khuyên dành cho cha mẹ khi trẻ bị nấc cụt:

9.1. Giữ bình tĩnh:

Khi thấy trẻ sơ sinh bị nấc cụt, cha mẹ không nên quá lo lắng. Hãy bình tĩnh quan sát các dấu hiệu của trẻ. Nấc cụt sinh lý thường tự hết sau vài phút. Nếu bé vẫn chơi, bú và ngủ bình thường thì cha mẹ không cần quá lo lắng.

9.2. Kiên nhẫn khi áp dụng các phương pháp xử lý:

Một số phương pháp xử lý nấc cụt có thể cần thời gian để phát huy hiệu quả. Cha mẹ cần kiên nhẫn, nhẹ nhàng và thực hiện các phương pháp này một cách đều đặn, tránh nóng vội, áp dụng các biện pháp mạnh khi chưa cần thiết.

9.3. Theo dõi sát tình trạng của trẻ:

Quan sát kỹ các dấu hiệu của trẻ khi bị nấc cụt. Nếu nấc cụt kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường như sốt, nôn, bỏ bú, khó thở…, hãy đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.

9.4. Tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết:

Nếu cha mẹ còn bất kỳ thắc mắc nào về nấc cụt ở trẻ sơ sinh, hoặc không chắc chắn về cách xử lý, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa nhi. Bác sĩ sẽ giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về tình trạng của trẻ và đưa ra lời khuyên phù hợp.

Nấc cụt ở trẻ sơ sinh thường là hiện tượng sinh lý lành tính. Bằng sự quan tâm, chăm sóc đúng cách, kiên nhẫn và trang bị kiến thức đầy đủ, cha mẹ hoàn toàn có thể giúp bé yêu vượt qua những cơn nấc cụt khó chịu một cách nhẹ nhàng và an toàn.

10. Những câu hỏi thường gặp về nấc cụt ở trẻ sơ sinh (FAQs)

Em bé sơ sinh bị nấc cụt là hiện tượng phổ biến, khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về nấc cụt ở trẻ sơ sinh, cùng với những giải đáp chi tiết từ các chuyên gia:

10.1. Nấc cụt ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm không?

Hầu hết các trường hợp nấc cụt ở trẻ sơ sinh là nấc cụt sinh lý, không nguy hiểm và thường tự khỏi sau vài phút. Tuy nhiên, nấc cụt kéo dài (trên 30 phút) hoặc nấc cụt bệnh lý (kèm theo các triệu chứng bất thường) có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Phân biệt nấc cụt sinh lý và nấc cụt bệnh lý:

10.2. Có nên cho trẻ sơ sinh uống nước khi bị nấc cụt?

Không nên cho trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi uống nước lọc khi bị nấc cụt. Trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ nên bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Nước lọc có thể làm loãng dịch vị dạ dày, ảnh hưởng đến quá trình tiêu hóa của trẻ, thậm chí gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như hạ natri máu.

Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi, có thể cho trẻ uống một vài ngụm nước ấm nhỏ khi bị nấc cụt, nhưng không nên cho trẻ uống quá nhiều.

10.3. Làm sao để phòng ngừa nấc cụt cho trẻ sơ sinh?

Để phòng ngừa nấc cụt ở trẻ sơ sinh, cha mẹ có thể áp dụng các mẹo sau:

• Cho trẻ bú đúng cách: Hướng dẫn mẹ cách cho bé ngậm bắt vú đúng cách khi bú mẹ, lựa chọn núm vú phù hợp khi bú bình, đảm bảo bé không nuốt phải quá nhiều không khí.
• Chia nhỏ bữa ăn: Cho trẻ ăn ít một, nhiều lần trong ngày.
• Giữ ấm cho trẻ: Mặc đủ ấm cho trẻ, đặc biệt là vùng bụng.
• Tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột: Không cho trẻ từ phòng lạnh ra ngoài trời nắng nóng đột ngột hoặc ngược lại.
• Tạo không khí thoải mái khi cho trẻ bú: Tránh cho bé bú khi bé đang quấy khóc hoặc quá kích động.

10.4. Trẻ sơ sinh bị nấc nhiều có sao không?

Trẻ sơ sinh bị nấc nhiều có thể là dấu hiệu bình thường nếu đó là nấc cụt sinh lý, không kèm theo các triệu chứng bất thường và tự khỏi sau vài phút. Tuy nhiên, nếu trẻ bị nấc cụt thường xuyên, kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng như sốt, nôn, khó thở…, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ để được kiểm tra và chẩn đoán.

10.5. Trẻ sơ sinh bị nấc nhiều phải làm sao?

Nếu trẻ sơ sinh bị nấc nhiều, cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp xử lý nấc cụt đã đề cập ở phần trước, chẳng hạn như thay đổi tư thế bú, cho trẻ bú chậm, vỗ ợ hơi, massage bụng, bế đứng trẻ, sử dụng ti giả, chườm ấm… Nếu các phương pháp này không hiệu quả và nấc cụt kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ.

10.6. Trẻ sơ sinh bị nấc cụt có nên cho bú không?

Nếu trẻ sơ sinh bị nấc cụt trong khi bú, cha mẹ nên tạm dừng cho bé bú và áp dụng các phương pháp xử lý nấc cụt như vỗ ợ hơi. Sau khi cơn nấc cụt đã giảm, cha mẹ có thể tiếp tục cho bé bú. Tuy nhiên, nếu nấc cụt kéo dài hoặc bé có vẻ khó chịu, quấy khóc nhiều, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ.

10.7. Trẻ sơ sinh bị nấc cụt sau khi bú phải làm sao?

Trẻ sơ sinh bị nấc cụt sau khi bú là hiện tượng khá phổ biến, thường do bé nuốt phải không khí trong khi bú. Cha mẹ có thể áp dụng các phương pháp xử lý nấc cụt như vỗ ợ hơi, bế đứng trẻ, massage bụng…

10.8. Trẻ sơ sinh bị nấc cụt khi ngủ có sao không?

Trẻ sơ sinh bị nấc cụt khi ngủ thường không đáng lo ngại nếu đó là nấc cụt sinh lý và không ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé. Tuy nhiên, nếu nấc cụt kéo dài, gây khó chịu khiến bé thức giấc hoặc kèm theo các triệu chứng bất thường khác, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ.

10.9. Trẻ sơ sinh hay bị nấc và trớ phải làm sao?

Nếu trẻ sơ sinh hay bị nấc và trớ, cha mẹ cần chú ý đến cách cho bé bú, đảm bảo bé bú đúng tư thế, không nuốt phải quá nhiều không khí. Sau khi bú, nên bế bé ở tư thế thẳng đứng khoảng 15-20 phút để bé ợ hơi. Nếu tình trạng nấc và trớ kéo dài hoặc nghiêm trọng, cha mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để được kiểm tra và tư vấn.

10.10. Trẻ em bị nấc cụt nhiều lần trong ngày phải làm sao?

Trẻ em bị nấc cụt nhiều lần trong ngày có thể là dấu hiệu của nấc cụt bệnh lý. Cha mẹ nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị nguyên nhân gây nấc cụt.

10.11. Mẹo dân gian trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh?

Có một số mẹo dân gian được lưu truyền để trị nấc cụt cho trẻ sơ sinh như: cho bé ngửi tinh dầu bạc hà, dùng khăn ấm chườm lên trán bé, nhỏ vài giọt nước chanh vào lưỡi bé… Tuy nhiên, hiệu quả của các mẹo này chưa được khoa học kiểm chứng và có thể tiềm ẩn rủi ro cho trẻ. Cha mẹ nên thận trọng khi áp dụng các mẹo dân gian và tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Hy vọng những giải đáp trên đây đã giúp cha mẹ hiểu rõ hơn về nấc cụt ở trẻ sơ sinh. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, cha mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

11. Nguồn tài liệu tham khảo

Để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy của thông tin, bài viết này đã tham khảo từ các nguồn tài liệu uy tín sau:

1. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO): Hướng dẫn về Chăm sóc Sức khỏe Trẻ em, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/infant-and-young-child-feeding
2. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP): Hướng dẫn về Chăm sóc Trẻ sơ sinh và Trẻ nhỏ,https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/preemie/Pages/default.aspx \

BABOITOYS – Cửa Hàng đồ Chơi đồ Chơi Giáo Dục Cho Trẻ Em

BABOITOYS là cửa hàng đồ chơi giáo dục cho trẻ chuyên cung cấp đồ chơi giáo dục, đồ chơi Montessori, đồ chơi phát triển kỹ năng, đồ chơi gia đình cho bé từ 0 tháng tuổi đến 36 tháng tuổi trên nền tảng trực tuyến

• Địa chỉ: 100 Đ. Lê Văn Duyệt, Phường 01, Quận Bình Thạnh, Thành phố Hồ Chí Minh 700000
• Zalo: 0773164935
• Website: BABOITOYS.vn